نسل کشی در منطقە پشدر – 1989

  تخریب و کشتار و انتقال اجباری مردم پشدر 

شهرستان پشدر یا (پژدر) از توابع استان سلیمانی  و در مرکز ادارە راپرین در اقلیم کردستان عراق است. مرکز آن شهر قلعەدیزه است.  این بخش از شش بخشداری تشکیل شده است
رژیم بعث مرحله پنجم تبعید و انتقال اجباری را از منطقه پشدر آغاز کرد که از شهر سنگسر آغاز شد و طی ١٧ روز تمام روستاها و شهرستان های پشدر را تبعید و به ١٧ اردوگاه اجباری تقسیم کرد.
پس از پایان جنگ ایران و عراق در ٨آگوست  ١٩٨٨ ، رژیم  بعث  بە رهبری صدام  در ٢٠ ژوئن ١٩٨٩ شروع به انتقال شهر قلادزه و کل منطقه پشدر به اردوگاه‌هایی در غرب اربیل (اردوگاه خبات) و غرب سلیمانی (اردوگاه بازیان) کرد که پس از آن. تخلیه شهر و منطقه از شهروندان با استفاده از ماده (TNT) تمامی منازل، مدارس و مساجد شهر و منطقه منفجر و تخریب کرد و این منطقه را  منطقه ممنوعه اعلام کرد
بر اساس سند محرمانه رژیم در تاریخ ١١/٣/١٩٨٩  جلسه ای در دفتر تشکیلات شمالی حزب بعث تشکیل شد و فرمانداران و مقامات نظامی و امنیتی و اطلاعاتی در آن شرکت کردند و  روز بعد صورت جلسه به اطلاعات ارتش ارسال شد.
در ماده چهارم صورتجلسه در مورد انتقال کل بخش پشدر به کمپ ها و روستاهای اطراف، بخش سنگسر و چند منطقه دیگر  بەاستان سلیمانی اشارە شدە بود.

خبر اخراج اجباری مردم از پشدر واکنش های بین المللی و جهانی زیادی را در رسانه های کشورهایی مانند فرانسه، انگلیس، آلمان و اسرائیل و همچنین مراکز احزاب جبهە کردستانی در خارج از کشور را برانگیخت. فشار بر دولت عراق از طریق جامعه جهانی. در نهایت به نظر می رسید که مسئله کردستان در سطح بین المللی پیش میرود و نمایندگان دولت عراق در کشورهای خارجی محکوم شدند.
  احزاب جبهه کردستان چندین بار تلاش کردند تا جهان را نسبت به خطر رژیم هشدار دهند، علاوه بر این، علیرغم همه تلاش ها، حکومت بعث در 15 و 16 آوریل 1989 به اردوگاه های تواسوران و پملکی اطلاع داد که به اردوگاه های استان های سلیمانی و اربیل منتقل خواهند شد.
 
   در اوایل ژوئن، دو اردوگاه تواسوران و پمالک و سپس بخش سنگسر و روستاهای اطراف آن به اردوگاه‌های اجباری خبات، جدیدە، بحرکه و داراتو در اربیل و اردوگاه‌های بازیان ١، بازیان ٢ و باینجان در سلیمانی منتقل شدند.

در آخرین مرحله شهر قلعەدیزه و روستاهای اطراف در تاریخ ٢٦/٦/١٩٨٩به کمپ های موجود در مرز اربیل و سلیمانی منتقل شدند.
جابجایی اجباری پشدر در سال ١٩٨٩ ویژگی های خاص خود را داشت، عراق هیچ بهانه ای نداشت، جنگ عراق و ایران متوقف شده بود،  در سال های  ١٩٧٤ و ١٩٧٧ و  ١٩٨٩، رژیم در چند مرحله شهرها  روستاهای این منطقە را  بمباران  و ویران کرد و به بهانه حفاظت از مرزها بە عمق ٣٠ کیلومتری بە اجبار تحت عنوان مناطق ممنوعە  جابه جا کرده بود. 
رژیم می خواست روحیه انقلابی را از مردم کرد سلب کند و آنها را در زندان ها در اردوگاه ها جمع آوری کند و سپس سرکوب کند و از آنها برای اهداف خود استفاده کند. اگرچه سیاست شوونیستی سرزمین سوختە که نقطه اصلی طرح انحلال ملت کرد در بت ملت عرب بود، از سلطنت تا زمان ورود بعثی ها، این سیاست به وضوح دنبال شد.
رژیم بعث در حالی که شهر پشدر و  قلعەدیزه برای چندمین بار ویران میکرد، شهرهایی مانند بصره و فاو را در جنوب عراق را بازسازی کرد.
اما پس از آن همه جنایات و نسل کشی هایی که علیه مردم کرد در حملات شیمیایی، انفال، تبعید و عرب سازی صورت گرفت، نتوانست اراده ملت کرد را از بین ببرد و سرانجام در قیام 1991، رژیم بعث از جنوب کردستان اخراج شد. . .
انتقال اجباری پشدر آثار متعددی بر کل منطقە به طور خاص و منطقه پشدر به طور کلی برجای گذاشت که همچنان آثار آن از نظر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، کشاورزی و باقی است.

پرونده  جنایت علیە شهر پشدر در دادگاه عالی جنایی عراق

 پروندە جنایات کل بخش پشدر با همە روستاهای اطرافش تحت عنوان تخریب و کشتار و انتقال اجباری مردم  همانند پروندە منطقە سید صادق به دادگاه عالی جنایی عراق تسلیم کردند.
 دادگاه عالی جنایی عراق. پس از بررسی پرونده تخریب و جابجایی اجباری ساکنان پشدر در تاریخ 26/12/2013، دادگاه عالی جنایی عراق تصمیم گرفت و حکم  این پرونده  را  هم نسل کشی اعلام کرد. اما همچنان عدالت در مورد این پروندە هم مانند پروندە جنایات دیگر برقرار نشدە است.