قتل عام ، اخراج اجباری ، بمباران قلعەدیزە – 1974
شهر قلعەدیزه (انگلیسی:Qaladze،عربی:قلدز،قلعةدزة) مرکز شهرستان پشدر دراستان سلیمانی،اقلیم کردستان است.
بمباران شهر قلعەدیزه در تاریخ 24/4/1974 هواپیماهای جنگی رژیم بعث با سلاح های ممنوعه بمب ناپالم و هواپیما (سوخو روسی، باجر فرانسوی و میگ روسی) شهر قلعەدیزه را بمباران کردند که این بمباران باعث ویرانی شهر و کشته شدن 163 دانشجویان و دانش آموزان و شهروندان شد همچنین مجروح شدن بیش از 300 نفر که بیشتر آنها دانشجویان دانشگاه سلیمانی بودند که در خوابگاە بودند. ریاست دانشگاه، بیمارستان، شهرداری، فرمانداری، مدرسه دخترانه و دبیرستان و همچنین 27 خانه و 40 مکان عمومی و خصوصی نیز در این بمباران هدف قرار گرفتند. آنها را با خاک یکسان کردند.
سرنوشت خلبانان بمباران قلعەدیزه
هواپیمایی که در 24/4/1974 قلعەدیزه و دو روز بعد حلبچه را بمباران کرد. آنها از پایگاه هوایی کرکوک آمده بودند، فرمانده پایگاه گروهبان خلبان سلیم سلطان عبدالله باسو بود. او خود مستقیماً اسکادران را هدایت می کرد.
او در نهایت به درجه سرهنگ خلبان ارتقا یافت و در سال 1993 به اتهام تلاش برای انجام کودتا علیه صدام حسین به همراه تعدادی دیگر از افسران از جمله کمیل ساجت و بارق عبدالله حنطه، با جوخە تیر باران شدند.
اخراج اجباری بین سالهای ١٩٧٧-١٩٨١
در سال ١٩٧٧ اهالی روستاهای دامنە کوه قندیل بە زۆر راندە شدند و در سال ١٩٧٨ و بعد از آن در سال ١٩٨١ اهالی روستاهای اطراف شهرستان قلعەدیزه به اجبار به اوردوگاهای سکونت اجباری زیر منتقل شدند:
انتقال اهالی 13 روستا به شهرستان چوارقرنا.
انتقال اهالی 9 روستا به کمپ اجباری کومتان.
انتقال اهالی 4 روستا به اردوگاه اجباری انزا.
انتقال ساکنان 43 روستا به اردوگاه اجباری باستستن.
انتقال اهالی 17 روستا به اردوگاه اجباری توآسوران.
انتقال اهالی 27 روستا به اردوگاه اجباری پملک.
انتقال اهالی 12 روستا به دیگر کمپ های اجباری.
قیام قلعەدیزه – 1982/4/2
در تاریخ 24/4/١٩٧٤ به یاد شهدا و قربانیان بمباران قلعەدیزه ، بعد از بازگشت از مزار شهدا مردم قلعەدیزه به رهبری دانشجویان تظاهرات گسترده ای در اعتراض به سیاست های رژیم بعث برگزار کردند که توسط نیروهای امنیتی رژیم متوقف شدند. نیروها و متفرق و سپس خودروهای زرهی و پایگاه های نظامی در تپه های شهر با مسلسل به سوی مردم تیراندازی کردند که دو دانش آموز نیز زخمی شدند و 49 دانش آموز و 50 کودک دستگیر شدند. چند شهروند شهید شدند.
-اخراج اجباری ساکنان قلعەدیزه ١٩٨٩
قلعەدیزه به دلیل فعالیت ها و موقعیت جغرافیایی خود مدام بمباران شده و صدها نفر بطور فجیعانە کشته شده اند و شهروندان این شهر پی در پی در حال اخراج اجباری و تبعید بودند. بر اساس مروری در تاریخ از دهه 1960 این شهر همواره هدف حملات هوایی و حملات پی در پی نیروهای نظامی عراق بوده است. در سال 1963 در زمان عبدالسلام عارف و در سال 1966 در زمان سلطنت عبدالرحمن عارف بمباران شد و بیشترین ظلم و ستم و کشتار در زمان رژیم حزب بعث دیکتاتور بر ضد مردم کرد انجام شد.
آخرین مرحله اخراج اجباری مرز بین منطقه پشدر و شهرستان قلعەدیزه در سال ١٩٨٩ بود که منطقه پشدر به طور کامل به منطقه ممنوعه تبدیل شد. قلعەدیزه ،بخشها، روستاها و اردوگاه ها با خاک یکسان شد، مزارع و باغ هایشان سوزاندند و چشمها و چاهای آب را خشکاندند.
رژیم عراق بعداً در 20/6/1989 در عرض ٦ روز ساکنان پشدر را از قلعەدیزه ،سنگسر، هیرو و ژراوا به اردوگاه‌های سکونت اجباری در حاجیاوا، پیرماگرون، بازیان، باینجانا، تینال، داراتو و خبات بەزور منتقل کردند. خانه‌ها، مدارس، عمومی. اماکن و مساجد همگی منفجر کردند و شهر منطقه ممنوعه اعلام شد.
قلعەدیزه در جنگ عراق و ایران
در طول جنگ بین عراق و ایران، قلعەدیزه به دلیل اینکه شهر مرزی است، مدام گلوله باران و بمباران میشد و کە طی ساڵهای جنگ 100 شهروند کشته شدند.
پروندە جنایات قلعەدیزە در دادگاە عالی جنایات عراق
پس از عملیات آزادسازی عراق، سقوط رژیم دیکتاتوری بعث و تشکیل دادگاه عالی جنایات عراق، پرونده بمباران و قتل عام قلعەدیزه، و دانشگاە و مدراس ان و همچنین قتل عام و اخراج و تبعید اجباری مردم از محل سکونتشان مورد بررسی قرار گرفت. در سال 2014 دادگاه عالی جنایی عراق توانست این جنایت را به عنوان نسل کشی ثابت کند. ولی با این حال هنوز تصمیم نهایی صادر نشده است.
Leave feedback about this