جنایت قتل عام در غار دکان – 1969

جنایت قتل عام غار دکان – 1969

دکان روستایی جذاب در کنار رودخانه خازر در دامنه کوه خیری در منطقه شیخان بوده و جمعیت آن حدود 20 تا 30 خانوار بوده است. که به کشاورزی اشتغال داشتند.
غار دکان در شمال شرقی منطقه شیخان در تاریخ 18/8/1348 غار دکان توسط ارتش عراق به کشتارگاه روستاییان دکان تبدیل شد که 77 نفر شهید و 9 نفر به شدت سوختند.

بعثی ها با کودتای نظامی از 17 تا 30 ژوئیه 1968 قدرت را در عراق به دست گرفتند. آنها مانند دولت های قبلی شروع به مذاکره کردند و قول حل و فصل مشکل کردها را دادند، اما خیلی زود از اجرای مجدد خواسته های کردها خودداری کردند. ارتش عراق حملات خود را از سر گرفت. روستاهای کردنشین و مواضع پیشمرگه ها. یکی از مناطق (اکره شیخان) بار دیگر مورد حمله ارتش بعث و مزدوران (جاش) قرار گرفت که جنایات و قربانیان بسیاری از جمله قتل عام غار دکان را در پی داشت.

  کشتار غار دکان

   به گفته شاهدان در تاریخ 1819/8/1969 در ساعت 4 بعد از ظهر ارتش رژیم منهدم شده بعث غیرنظامیان را در غار دکن قتل عام کردند.
  پس از اینکه مردم بی سلاح و بی دفاع روستای داکان متوجه آمدن دشمن شدند، از شب تا صبح اطراف روستا را با توپ های دوربرد شلیک کردند و به همین دلیل مردم برای محافظت از خود و در امان ماندن از حملات نظامی به غار پناه می برند. ارتش رژیم با اطلاع از حضور در غار، غار را به آتش کشیدند. بنا به گزارش های مختلف، بین 70 تا 80 نفر از جمله زنان، کودکان و مردان مسن قتل عام شدند که شامل 29 زن که 6 نفر از آنها باردار بودند و 37 نفر. کودکان که هفت نفر از آنها زیر یک سال سن داشتند. میانگین سن قربانیان از جنین تا 80 سال متغیر بود. 9 نفر دیگر با جراحات شدید از جنایت فرار کردند و مخفیانه در خانه بستگان خود در آکره تحت درمان قرار گرفتند. جرات نداشتند آنها را به بیمارستان ببرند که مبادا دستگیر شوند. به گفته یکی از بازماندگان، یکی از پزشکان بیمارستان آکره به بستگان ما گفته است که آنها را به بیمارستان نیاورید زیرا ممکن است همه ما دستگیر شویم و داروها را به خانه اقواممان فرستاد. او همچنین گفت از هفت نفر خانواده ما فقط من زنده مانده ام.

بعد از کشتار جمعی غار دکان

16 روز پس از جنایت، پیشمرگان به غار دکان رسیدند و این صحنه دلخراش را دیدند کە هیچ کەس تا رسیدن انها نتوانستە بودند به خاطر بوی مشمئز کنندە بدن سوخته قربانیان و همچنین به دلیل شرایط محلی به غار نزدیک شوند.و چون قبرستان روستای دکان حدود دو کیلومتر فاصله دارد نتوانستند اجساد متلاشی شده و پراکنده را به آنجا منتقل کنند. بنابراین با کمک پیشمرگه ها تصمیم گرفتند چهار گور دسته جمعی سنگر مانند به عمق نیم متر حفر کنند. به دلیل سختی، صخره‌ای و کوهستانی بودن منطقە و نبود ابزار مناسب، حفاری با چالش مواجه بود. آنها تصمیم گرفتند استخوان های قربانیان را همانطور کە هست با استفاده از بیل جمع آوری کنند، سپس آنها را در پتو بپیچند و در گورهای دسته جمعی بگذارند.

حاجی میرخان دولمری، پیشمرگ قدیمی کە شاهد این جنایت بودە گفت: “برگزاری چنین تشییع جنازه ای چالش برانگیز بود، اما باید با بستگان آنها تصمیم می گرفتیم که اجساد را دفن کنیم.” وی همچنین افزود: در میان اجساد جمجمه های کوچک سفید رنگی دیدم و جمجمه هفت کودک زیر یک سال را شمردم. وی تعداد کشته شدگان را حدود 80 نفر اعلام کرد.

14 شهید از خانواده محمود سلیم دوکانی، 22 شهید از خانواده رسول دوکانی، 7 شهید از خانواده درویش سبتی بارزانی، 15 شهید از خانواده رمضان نیروکی و 13 شهید دیگر متعلق به سایر خانواده ها و شش جنین متولد نشده.

استخوان های قربانیان در چهار گور دسته جمعی زیر سنگ های جلوی غار باقی مانده است. بستگان قربانیان هرگز داستان‌های دلخراش صحنه‌های پس از سوختن را فراموش نمی‌کنند، از جمله استخوان‌های در هم تنیده یک مادر و فرزند متولد نشده‌اش، مرا به یاد مادر و جنین ٨ ماهەاش می‌اندازد که در یک گور دسته جمعی در حضرا در منطقە موصل-نینوا در سال ٢٠٠٣ کشف شد کە متعلق بە نسل کشی انفال در سال ١٩٨٨ بود. همچنین صحنه ای که استخوان های مادری که پسرش را برای فرار از شعله های آتش در آغوش گرفته بود با هم سوخت.

او گفت که چند نفر از جمله دو زن و یک مرد مسن در تلاش برای فرار بودند و با بدن نیمه سوخته خود به دنبال آب بودند. آنها به دلیل سوختگی، جراحات و تشنگی خفه شدند و جان باختند. مدتها بود که بدن آنها رها شده بود و حیوانات گوشت آنها را خورده بودند.

پرونده قتل عام غار دکان در دادگاه عالی جنایی عراق

پرونده کشتار غار دکان یکی از پرونده های ارجاع شده به دادگاه عالی جنایی عراق است. اما با توجه به کاهش حیطه وظایف و اختیارات دادگاه هنوز به نتیجه نرسیده است. مانند 14 پرونده دیگر تصمیم نهایی گرفته نشده است.