مێژووی نووسراو یان بەڵگەنامەکان

مێژووی نووسراو یان بەڵگەنامەکان

مێژووی تۆمارکراو یان مێژووی نووسراو باس لەو ڕووداوە مێژووییانە دەکات کە بە شێوەیەکی نووسراو یان پەیوەندییەکی دیکەی بەڵگەدار تۆمارکراون کە دواتر لەلایەن مێژوونووسانەوە بە بەکارهێنانی شێوازی مێژوویی هەڵدەسەنگێندرێن. بەڵگەنامە مێژووییەکان دەتوانن لە شێوەی تومار، یاسا، نوسراوی فەرمی، ڕاپۆرتی شەر و وێرانکاری، یان ئاوەدانکردنەوە هەروەها خراپ بەکارهێنان دەسەڵات لەلایەن کەسانی تۆندرەۆ یان گروپە کاریگەر وبەهێزەکان لەخۆ بگرن. ئەم بەڵگەنامانە گرنگییەکی مێژوویییان هەیە بۆ هەر وڵات و نەتەوەیەک؛ ڕۆشنایی دەخەنە سەر ژیانی ڕۆژانەی خەڵکی ئاسایی و کۆمەڵگا بەگشتی لەگەڵ دەسەڵاتداران لە ئەو سەردەمانەی تێیدا ژیاون.

مێژووی بەڵگەنامەکان و پاراستنی ئەرشیفەکانی جینۆساید و تاوانەکانی جەنگ و تاوانەکانی دژی مرۆڤایەتی ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە ناسینەوە و پاراستن و گواستنەوەی ڕاستی و بەڵگەکان بۆ نەوەکانی داهاتوو. ئەمەش گرنگە بە تایبەتی لەو کۆمەڵگایانەی کە قۆناغی جینۆساید تێپەریون .

  لە خوارەوە گرنگی ئەم بابەتە ڕوون دەکرێتەوە و خاڵە سەرەکییەکانی تیشکی خراوەتە سەر:

١. تۆماری مێژوویی: فیلمە دیکۆمێنتاری و ئەرشیفەکان ئامرازەکان بۆ تۆمارکردنی ڕووداو و شایەتحاڵی و بەڵگەنامەکانی پەیوەست بە جینۆساید بە شێوەیەکی ورد و گشتگیر دابین دەکەن. ئەم تۆمارکردنە ڕێگری لە دەستکارییە مێژووییەکان دەکات و ڕاستییەکان بۆ شیکارییەکانی داهاتوو دەپارێزێت.

٢. پەروەردە و هۆشیاری: ئەرشیف و دۆکیۆمێنتاری وەک سەرچاوەی پەروەردەیی بەنرخ بۆ ئاگادارکردنەوە لە دەرئەنجامەکانی جینۆساید و گرنگی مافی مرۆڤ کاردەکەن. ئەوان ڕێگە بە تاکەکان دەدەن لە ئەزموونەکانی ڕابردوو فێربن و تێگەیشتنێکی قووڵتر لە کاریگەرییەکانی ڕق و پێشوەختە بەدەست بهێنن.

٣. بەرەنگاربوونەوەی ئینکاری: ئەرشیفی ورد و فیلمە دیکۆمێنتارییە بەڵگەدارەکان ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕن لە بەرەنگاربوونەوەی ئینکاری و شێواندنی جینۆساید. وەک بەڵگەیەکی یەکلاکەرەوە کاردەکەن کە دەتوانرێت لە دادگا و کۆڕبەندە نێودەوڵەتییەکان بەکاربهێنرێت.

٤. پاراستنی ناسنامەی کولتووری: فیلمە دیکۆمێنتارییەکان و ئەرشیفی جینۆساید یارمەتیدەرن لە پاراستن و بنیاتنانەوەی ناسنامەی کولتووری کۆمەڵگە زیانلێکەوتووەکان. ڕێگری لە سڕینەوەی کولتوور و مێژووەکان دەکەن، ڕێگە بە ڕزگاربووان دەدەن ڕەگ و بەهاکانیان وەربگرنەوە.

٥. پشتگیریکردن لە دادپەروەری و ئاشتەوایی: فیلمە دیکۆمێنتارییەکان و ئەرشیفەکان دەتوانن بەڵگەکان بەشداری بکەن بۆ پشتگیریکردن لە پرۆسەی یاسایی و هەوڵەکانی داوای دادپەروەری. هەروەها ئاسانکاری بۆ گفتوگۆی مانادار بۆ ئاشتەوایی و لێکتێگەیشتنی یەکتر لە نێوان پێکهاتە جیاوازەکاندا دەکەن.