- هۆلۆکۆست (1941-1945)
پێشینە: هۆلۆکۆست جینۆسایدێکی ڕێکخراو بوو کە لەلایەن حکومەتی نازی ئەڵمانیاوە لە دژی جولەکەکان و کەمینەکانی تری وەک ڕۆما و کەمئەندامان و نەیارانی سیاسی ئەنجامدرا.
وردەکارییەکان: بە مەزەندەکردن شەش ملیۆن جولەکە بە شێوەیەکی سیستماتیک لە ڕێگەی لەسێدارەدانی بەکۆمەڵ و ژووری غاز و کاری زۆرەملێ و ڕێپێوانی مردنەوە کوژراون.
دەرئەنجامەکان: دادگای نورنبێرگ سەرکردەکانی نازی دادگایی کرد و هۆلۆکۆست لە یاسا نێودەوڵەتییەکان وەک بنەمایەک بۆ پێناسەکردنی جینۆساید جێگیر بوو.
- جینۆسایدی کەمبۆدیا (1975-1979)
پێشینە: بە سەرۆکایەتی پۆل پۆت و ڕژێمی خمیر ڕوژ، هەوڵێک درا بۆ گۆڕینی کەمبۆدیا بۆ کۆمەڵگەیەکی کشتوکاڵی کۆمۆنیست.
وردەکارییەکان: بە مەزەندەکردن ١.٧ بۆ ٢ ملیۆن کەس بەهۆی لەسێدارەدانی بەکۆمەڵ و کاری زۆرەملێ و برسێتی گیانیان لەدەستداوە.
دەرئەنجامەکان: ژوورە نائاساییەکان لە دادگاکانی کەمبۆدیا بۆ دادگاییکردنی سەرکردەکانی خمیرە سوورەکان دامەزران.
- جینۆسایدی ڕواندا (1994)
پێشینە: حکومەتی هوتۆ دوای تیرۆرکردنی سەرۆک، توتسی و هوتۆی میانڕەوی کۆمەڵکوژ کرد.
وردەکارییەکان: لە ماوەی ١٠٠ ڕۆژدا زیاتر لە ٨٠٠ هەزار کەس کوژراون. دەستدرێژی وەک چەکی شەڕ بەکاردەهێنرا.
دەرئەنجامەکان: دادگای نێودەوڵەتی تاوانەکانی ڕواندا (ICTR) تاوانبارانی سەرەکی دادگایی کرد.
- جینۆسایدی بۆسنە (1992-1995)
پێشینە: هێزەکانی بۆسنە سربەکان لە هەوڵێکدا بۆ پاکتاوکردنی نەتەوەیی موسڵمانانی بۆسنەیان کۆمەڵکوژ کرد.
وردەکاری: زیاتر لە 100 هەزار کەس کوژراون و هەزاران کەسیش ئاوارە بوون. کۆمەڵکوژیی سرێبرینیکا یەکێک بوو لە ڕووداوە هەرە بەرچاوەکانی ئەو کۆمەڵکوژییە.
دەرئەنجامەکان: دادگای تاوانەکانی نێودەوڵەتی بۆ یوگۆسلاڤیای پێشوو (ICTY) چەند سەرکردەیەکی سربیای سزادا.
- جینۆسایدی دارفور (2003-ئێستا)
پێشینە: حکومەتی سودان و میلیشیای جەنجاوید خەڵکی دارفوریان سەرکوت کرد.
وردەکاری: زیاتر لە ٣٠٠ هەزار کەس کوژران و ملیۆنان کەسیش ئاوارە بوون.
دەرئەنجامەکان: عومەر بەشیر سەرۆکی سودان بە تاوانی جینۆساید دادگایی کرا.
- جینۆسایدی گواتیمالا (1981-1983)
پێشینە: حکومەتی سەربازی گواتیمالا گەلی مایاکانی کردە ئامانج و تۆمەتباری کرد بە هاوکاری لەگەڵ گروپە چەپەکانی ئۆپۆزسیۆن.
وردەکاری: زیاتر لە ٢٠٠ هەزار کەس کوژران و هەزاران کەسیش بێسەروشوێن بوون.
دەرئەنجامەکان: سەرۆک ڕیۆ مۆنت بە تاوانی جینۆساید سزا درا.
- جینۆسایدی ئەرمەنەکان (1915-1917)
پێشینە: دەوڵەتی عوسمانی بە بیانووی یاخیبوون لە حکومەتی عوسمانی ئەرمەنییەکانی سەرکوت و کوشتنیان کرد.
وردەکاری: بە مەزەندەکردنی یەک ملیۆن و ٥٠٠ هەزار ئەرمەنی کوژراون و هەزاران کەسیش دیپۆرت کراونەتەوە.
دەرئەنجامەکان: تورکیا هێشتا ئەو کۆمەڵکوژییە بە جینۆساید ناناسێت.
- هەڵمەتی ئەنفال (1987-1988)
پێشینە: ڕژێمی بەعسی عێراق بە سەرۆکایەتی سەدام حوسێن ئۆپەراسیۆنی ئەنفال بۆ سەرکوتکردنی کورد دەستپێکرد.
وردەکاری: زیاتر لە ١٨٢ هەزار کەس کوژراون و هەزاران کەسیش دیپۆرتکرانەوە بۆ کەمپەکان.
دەرئەنجامەکان: سەدام حسێن و عەلی حەسەن ئەلمەجید و بەشێک لە سەرکردەکان بە تاوانی جینۆساید سزا دراون.
- کۆمەڵکوژی دەرسیم (1937-1938)
پێشینە: حکومەتی تورکیا بە سەرۆکایەتی مستەفا کەمال ئەتاتورک ئۆپەراسیۆنێکی سەربازی لە دێرسیم ئەنجامدا بۆ سەرکوتکردنی بزووتنەوە کوردەکان.
وردەکاری: بە مەزەندە ١٣ بۆ ٧٠ هەزار کەس کوژراون. هەروەها ژمارەیەکی زۆر لە ژن و منداڵیش بوونە قوربانی.
دەرئەنجامەکان: تورکیا هێشتا ئەو کۆمەڵکوژییە بە جینۆساید نازانێت.
- کۆمەڵکوژی نانکینگ (1937-1938)
پێشینە: سوپای ژاپۆن لە شاری نانکینگ لە چین کوشتنی بەکۆمەڵ و دەستدرێژی بەرفراوانی ئەنجامدا.
وردەکاری: زیاتر لە 300 هەزار کەس کوژراون و بە هەزاران ژن دەستدرێژییان کراوەتە سەر.
دەرئەنجامەکان: دادگای نێودەوڵەتی تۆکیۆ هەندێک لە تاوانبارانی جەنگی دادگایی کرد.
- جینۆسایدی تیمۆری ڕۆژهەڵات (1975-1999)
پێشینە: دوای ئەوەی ئەندەنوسیا تیمۆری ڕۆژهەڵاتی داگیرکرد، خەڵکی تیمۆر کرانە ئامانج.
وردەکاری: زیاتر لە 100 هەزار کەس کوژراون و هەزاران کەسیش ئاوارە بوون.
دەرئەنجامەکان: نەتەوە یەکگرتووەکان دادگایەکی تایبەتی دامەزراند بۆ دادگاییکردنی ئەو کەسانەی کە بەرپرسیارن لەم تاوانانە.
- کۆمەڵکوژی قروە (1980)
پێشینە: لە سەردەمی شەڕی ئێران و عێراقدا حکومەتی ئێران سەرکوتی کوردی دەکرد.
وردەکاری: لە ناوچەی قوروە زۆرێک لە کوردەکان لە سێدارە دران و زیندانی کران و بێسەروشوێن کران.
دەرئەنجامەکان: ئێران هێشتا دان بەو تاوانانەدا نانێت.
Leave feedback about this