ئەم بەڵگەنامە فەرمی و نهێنییە کە مۆری کۆماری عێراقی لەسەرە، مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ١/ دیسمبر ١٩٨٣ و لەلایەن “فەرماندەیی گشتیی هێزە چەکدارەکان – ئەمینداریەت” دەرچووە و بۆ “بەڕێوەبەرایەتی بەشی کیمیایی” نێردراوە. بابەتەکەی بە ڕوونی باس لە بەکارهێنانی “ماددە کیمیاییەکان” دەکات، لە بەڵگەنامەکەدا هاتووە:.
فەرمانی سەرۆک، فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکان بۆ بەکار هێنانی چەکی کیمیایی
1- بەکارهێنانی بەرهەمی بەدەست هاتووی ئێستای ماددە کیمیاییەکان و کۆکردنەوەیان بۆ بەدەستهێنانی هێزی لێدانی بەرفراوان لەکاتی پێویستدا.
2-بەکارهێنانی هەموو هەوڵەکانی بۆ دروستکردنی ماددە ژەهراویەکان بە ڕێژەیەکی زۆر بە خێرایی بۆ بەکارهێنانیان وەک ڕێگرییەکی لەناکاو لە دژی کۆبوونەوە و چڕبوونەوە دوژمن لە شارە سەرەکییەکەدا، بە توانای وێرانکەری بەرز.
شیکاری ناوەڕۆک و ڕەهەندەکانی بەڵگەنامەکە:
- ئاستی نهێنی و دەسەڵاتی دەرچواندنی بەڵگەنامە:
بەڵگەنامەکە بە ناونیشانی “ئەوپەری نهێنی و تایبەت” دەرچووە، کە ئاماژەیە بۆ بەرزترین ئاستی پۆلێنکردنی زانیاری، ئەمەش ئاماژەیە بۆ گرنگی و هەستیاری ئەوپەڕی ئەو بابەتە. هەروەها جەخت لەوە کرایەوە کە ئەم فەرمانە لەلایەن “سەید ڕەئیس، فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانەوە” دەرچووە، پۆستێک کە سەدام حوسێن لە ساڵی ١٩٨٣ خاوەنی بوو، کەواتە ئەم بەڵگەنامەیە بە شێوەیەکی کاریگەر فەرمانێکی ڕاستەوخۆی سەدام حوسێنە بۆ بەکارهێنانی چەکی کیمیایی. - بابەتی بەڵگەنامە: بەکارهێنانی چەکی کیمیایی:
بەڵگەنامەکە بە ڕوونی لە بڕگەی یەکەمیدا داوای سودوەرگرتن “بەرهەمهێنانی ئێستای ماددە کیمیاییەکان” دەکات. ئەمەش واتە پێویستە بەرهەمهێنانی ئێستای ماددە کیمیاییەکان بەکاربهێنرێت و ڕاهێنان بۆ بەکارهێنانیان لە کاتی پێویستیدا دابین بکرێت.
لە بڕگەی دووەمدا ئاماژە بە بەکارهێنانی ئەو پێکهاتانە ژەهراوییانە دەکات پێویستە ئەم بۆمبانە بۆ بەرپەرچدانەوەی دوژمن بەکاربهێنرێن لە کاتی پێویست .
- مەبەست لە بەکارهێنان: .
مەبەست لە بەکارهێنانی لە چوارچێوەی بەرەنگاربوونەوەی هەڕەشە سنوورییەکانی دوژمن و ڕێگریکردن لە هێرشە ئەگەرییەکاندا هاتووە. بەڵام وشەکانی وەک “وڵامدانەوە بۆ کۆکردنەوەی دوژمن” زۆر گشتگیرن و دەکرێ دەربکەین کە ئەم ڕێگەپێدانە بۆ بەکارهێنانی تاکتیکی و هێرشبەرانەی چەکی کیمیایی لە ئاستی مەیدانیشدا لەبەرچاو بگیرێت، وەک بینیمان هەزاران هاوڵاتی مەدەنی ڕووبەڕووی کیمیاباران کران، بەتایبەتی لە کوردستان. - مێژووی سند و هاوئاهەنگی لەگەڵ شەڕی ئێران و عێراق:
لە کانوونی یەکەمی ساڵی 1983 (12/4/1983) شەڕی ئێران و عێراق لە ناوەڕاستی ڕێڕەوی خۆیدا بوو، عێراقیش زیاتر ڕوو لە بەکارهێنانی چەکی قەدەغەکراو دەکرد بۆ بەرەنگاربوونەوەی هێزە پێشڕەوەکانی ئێران. ئەم بەڵگەنامەیە یەکێکە لەو بەڵگە سەرەکیانەی کە دەریدەخات بەکارهێنانی چەکی کیمیایی بەشێک بووە لە سیاسەتی فەرمی و فەرماندەیی سوپای عێراق لە بەرزترین ئاستدا. - هەڵوێست لە چوارچێوەی یاسای نێودەوڵەتی: .
ئەم بەڵگەنامەیە پێشێلکارییەکی ڕوونی پرۆتۆکۆڵی ژنێڤی ساڵی ١٩٢٥یە سەبارەت بە قەدەغەکردنی بەکارهێنانی چەکی کیمیایی. ئەم جۆرە فەرمانەی سەدام حوسێن دەتوانێ وەک بەڵگەی بەڵگەنامەیی لە دادگا نێودەوڵەتییەکان بخرێتەڕوو بۆ سەلماندنی تاوانی جەنگ یان تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی.
دەرەنجامێکی شیکاری:
ئەم بەڵگەنامەیە فەرمانێکی ڕاستەوخۆ و فەرمی سەدام حوسێن لە کانوونی دووەمی ١٩٨٣ پشتڕاست دەکاتەوە بۆ بەکارهێنانی چەکی کیمیایی دژی دوژمن . ناوەڕۆکەکەی نەک هەر ڕێگە بە بەکارهێنانی ئەم چەکانە دەدات، بەڵکو داوای خێراکردنی ئامادەکاری بۆ بەکارهێنانی ئۆپەراسیۆنیش دەکات. ئەم بەڵگانە ڕۆڵی سەدام لە دەرکردنی فەرمانی بەکارهێنانی چەکی کۆمەڵکوژ بەڵگەدار دەکەن و لە شیکردنەوەی تاوانەکانی ڕژێمی بەعس لە چوارچێوەی دادپەروەری ئینتقالی و لێپێچینەوەی یاساییدا رۆڵی بەنرخی هەیە.
Leave feedback about this